Ontkenning en erkenning


Er zijn veel dingen die een mens pijn kunnen doen. Natuurlijk fysiek, maar ook mentaal. Misschien is één van de ergste dingen die een mens kan overkomen dit, namelijk de ontkenning. Ontkenning raakt aan de wortel van het bestaan en is het misgunnen van iemands eigenschappen. Die eigenschappen zijn veelzijdig, groot in aantal en zeer gevarieerd. Ze zijn kenmerken, symbolen of symptomen van het Zijn van iemand. Het mens-zijn van die persoon komt in het geding wanneer hij geconfronteerd wordt met ontkenning, de ontkenning, die per definitie gepaard gaat met misgunning. Eigenschappen die de persoon heeft worden hem niet gegung; het mag niet Zijn.

Met eigenschappen van een persoon bedoel ik niet enkel karakteristieken, niet enkel persoonskenmerken op psychisch vlak. Ik bedoel er alles mee dat verband houdt met het zielenleven, en dat betekent ook gevoelens, aversies, trauma’s en emoties. En pijn. En hier kan een cirkel in werking treden: de misgunning veroorzaakt geestelijke pijn, en die pijn wordt op zijn beurt weer ontkend. Hiermee wordt een eigenschap van een persoon als het ware ingedamd en in een isoleercel gestopt. Het kan niet ge-uit worden, en zelfs áls dat al kan, dan wordt het simpelweg niet gezien. De ruimte ervoor ontbreekt, binnen de sociale werkelijkheid. Het kan dan niet anders, of dit in de kiem smoren van bestaan is een hardnekkig zaadje in de geest van een persoon. En die persoon kan het niet verdelgen. Natuurlijk niet, want het is inherent aan zijn Zijn. Dus wanneer de eigenschap in de isoleercel zit, blijft het toch in leven; het krijgt voldoende voeding van buiten om maar niet dood te willen gaan. Het smeult, broeit en groeit onder het oppervlak. Dit is wat men ook wel ‘frustratie’ noemt, en dit is de geestelijke stress die maakt dat mensen ongelukkig worden, radicaal worden of onvoorspelbaar veranderen.

De implicaties van ontkenning hoeven niet groot en dramatisch te zijn, maar dat kán het wel. Neem nu de liefde. Deze emotie is één van de meest ingrijpende en veroverende emoties die de mens kent. Tevens is het ook een heel wezenlijke en belangrijke. Er is wellicht geen mens die ooit zelfmoord heeft gepleegd wegens gebrek aan voedsel, drinkwater, daglicht of seks, maar er zijn wel degelijk mensen die hun leven beëindigden doordat zij ontkend werden in de liefde. En uiteraard geldt dat ook voor andere gevallen van ontkenning. Doordat hun fundamentele eigenschappen van hun Zijn in de wind geslagen worden, ongehoord en ongezien blijven, raakt dit logischerwijs de kern van hun menswaardigheid. Een deel ervan bestaat niet in de realiteit, maar slechts binnen de benauwende grenzen van de persoonlijke geest. Dit is hetzelfde als praten tegen een muur, de schreeuw in de vallei die slechts een echo veroorzaakt. Men hoort simpelweg zijn eigen gedachten weer. En weer. En weer. De ultieme dooddoener. Het geestelijke dwaalspoor, een doodlopende weg, zéker, wanneer de frustratie inzet en het zaadje doet ontkiemen tot een woekerend onkruid. Hier slaat de ontkenning van één eigenschap over op de ander, en het menszijn wordt steeds meer bedreigd. Het is dit, wat mensen tot wanhoop drijft en aanspoort tot grootste veranderingen, zoals vluchten, zelfmoord, vurige ruzie en totale breuken met anderen. Al deze handelingen hebben één gemene deler, namelijk het doorsnijden van levenslijnen. In het ene geval is dit de lijn met de Ander (de oh zo belangrijke andere, die duidelijk maakt dat Iemand bestaat, want zonder de ander leren we onszelf nooit kennen), en in het andere geval is dit met het Zelf.

Wanneer na een trauma (in ruime zin!) een emotie is opgeroepen bij een persoon, dan wil deze gezien worden. Wanneer bijvoorbeeld de Andere die niet aanneemt en de emotie ontkent, d.w.z. van tafel veegt, dan wordt de lijn van de emotie naar de bron doorgesneden. De emotie blijft doelloos binnen de aangedane persoon ronddolen, want er is geen uitweg. De weg van de erkenning ontbreekt en is zoek. Emoties tieren vooral daar, waar ze niet mogen zijn. De onstuitbare en onverdelgbare drang tot erkenning teistert de geest vooral daar, waar ze niet ge-uit wordt.

_________________
'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.'
- Marcel Proust

Interessant artikel heb je geschreven. Een dingetje is me niet helemaal helder: Je praat in de tweede alinea over ontkenning in de sociale omgeving. Is dat je uitgangspunt voor het hele stuk? m.a.w. praat je over ontkenning en misgunning door 'anderen'?

verder als reactie: Ik ben het eens als je stelt dat ontkenning een van de moeilijkste dingen is die de mens kan overkomen. Iedereen wil namelijk erkent worden. iedereen wil bij de (welke dan ook) groep horen, gezien worden, gewaardeerd worden. Als je het doorvoert zou je kunnen zeggen dat iedereen toch dat gevoel van eenheid in zich heeft, en afgescheiden niet kan leven.

Erkenning is echter niet iets wat alleen maar van de buitenwereld afhankelijk is. Een groot deel zit hem in jezelf. Zelferkenning. Ik ben het dan ook niet eens met



je haalt hier voorafgaand als voorbeeld 'pijn' aan. En ik denk dat je wel degelijk zelf pijn kunt accepteren, oplossen, (ik weet niet of je pijn perse moet verdelgen). Je kunt het in ieder geval aandacht geven en er op zijn minst mee om gaan. Daar heb je niet perse de buitenwereld voor nodig. Ik zou het nog iets verder door willen trekken namelijk:

Alle emoties, reacties, gedachten patronen van Jou... heb je uiteindelijk zelf in de hand. Nog sterker: Je kiest er zelfs zelf voor (of dat nu bewust of onbewust is). Ze hebben in de eerste plaats de Herkenning en Erkenning van Jou nodig. Hulp van buitenaf kan het proces van acceptatie en/of verwerking versnellen of veraangenamen, maar het begint bij Jou.

Kortgezegd: JA, Erkenning is zeer belangrijk, voor iedereen. Maar ik mis in je verhaal (en dat kan aan mijn interpretatie liggen, of aan de redelijke algemeenheid waarmee je het onderwerp beschrijft), de kracht van Jezelf. En de verantwoordelijkheid van Jezelf.

benieuwd naar je reactie

Teun

_________________
-Your task is not to seek for love, but merely to seek and find all the barriers within yourself that you have built against it.
-Every situation, properly perceived, becomes an opportunity to heal.
-Nothing real can be threatened. Nothing unreal exists.

Leuk, Teun.

Inderdaad radicaliseer ik mijn verhaal even. Ik heb er verder ook niet op gereflecteerd, maar het in één ruk geschreven.

Ik beaam dat erkenning van het Ik en de eigenschappen daarvan door jezelf uiteindelijk nog het allerbelangrijkste is. Echter, wáár komt die kennis en wijsheid vandaan? Een mens die naar het mensdom groeit (dus kinderen), heeft in de allereerste plaats zijn ouders nodig. Het zelfbeeld en de notie daarvan hangen in beginsel af van de ouders, familie, docenten, klasgenootjes. Het reflecterende vermogen waar jij op doelt is pas veel later aan de orde, en vóór die tijd kan er flink wat 'schade' aangericht worden. In de pubertijd is het ook niet voor niets zo stormachtig soms. Maar los daarvan is het zeker zo dat je uiteindelijk zelf verantwoordelijkheid hebt voor je patronen, gevoelens, ideeën etc., en de manier waarop men daarmee omgaat hangt af van de geesteskracht en persoonlijkheid zelf (die voor een niet onaanzienlijk deel afhankelijk is van de kindertijd).

_________________
'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.'
- Marcel Proust

Volgens mij is dat wel het uitgangspunt, inderdaad.

_________________
'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.'
- Marcel Proust

mmm, interessant.

Ik ben het met je eens dat socialisering een grote rol speelt in het vormen van een zelfbeeld. Echter, een zelfbeeld creeer je uiteindelijk zelf. Het is waar dat je eerst keuzemogelijkheden moet krijgen alvorens je kunt kiezen wat bij je past, wie je bent. Alleen is het zo, en zeker in de pubertijd, dat die reflectie in volle gang is, je bent op zoek naar jezelf. Je probeert te vinden wie je bent, niet door simpelweg keuzes te maken uit getoonde mogelijkheden, maar door onder andere te zoeken naar wat goed voelt. En in dat proces is het mogelijk dat je buiten je referentiekaders stapt en nieuwe dingen gaat proberen om zo een steeds completer beeld van jezelf te krijgen. En dat is zelfontwikkeling. Zelf kiezen, zelf voelen, zelf onderzoeken, en dan je weg zoeken.

Dus ik bestrijd niet dat socialisering zeker in het prille begin een basis legt voor wie je bent/wordt. Er is alleen altijd ontwikkeling mogelijk. Dat ontkenning kan leiden tot frustratie ben ik met je eens. Maar als mensen ontkent worden in hun zijn door andere mensen, dan zullen ze dit toch ervaren in kunst, omgang met dieren, en vele andere manieren waarin ze hun 'ontkende' zelf kunnen Erkennen. Dan zoek je het in het externe. Je kunt het ook in het interne zoeken, en dan heb ik het over zelfonderzoek, zelfontwikkeling op de persoonlijke manier. Maar dan zit je wellicht al in een latere leeftijd.

Is het zo dat mensen hun erkenning nergens kunnen vinden, ook in hunzelf niet, dan zou dat mijns inziens kunnen leiden tot een identiteitscrisis, en in extreme vormen tot zelfverminking (zodat je op een harde manier je gevoelens kunt/moet erkennen) en zelfdoding.

_________________
-Your task is not to seek for love, but merely to seek and find all the barriers within yourself that you have built against it.
-Every situation, properly perceived, becomes an opportunity to heal.
-Nothing real can be threatened. Nothing unreal exists.

Oké, mee eens.

Ja, en dat gebeurt dus ook. Een geheel ánder symptoom van ontkenning is overigens compensatorische zelferkenning. Denk aan grootheidswaan, altruïsme op basis van emotioneel egoïsme, altijd in een slachtofferrol kruipen (hetgeen per definitie de Ander als dader veronderstelt) en misschien ook wel narcisme.

_________________
'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.'
- Marcel Proust

Nja, Ik kan ook zo gauw even geen vervolgvraag of kritische tegenvraag verzinnen,

wellicht zijn er mensen die nog iets aan te vullen hebben. Of mensen die het er niet mee eens zijn? Zou leuk zijn voor de discussie...Dus wie wil, doe je ding

_________________
-Your task is not to seek for love, but merely to seek and find all the barriers within yourself that you have built against it.
-Every situation, properly perceived, becomes an opportunity to heal.
-Nothing real can be threatened. Nothing unreal exists.

dit is wel een leuke,

eigenlijk stel je de vraag (als ik het goed begrijp): wat is nu het belangrijkst? zelferkenning, of erkenning door de buiten wereld?

laat ik een wedervraag stellen: Kan zelferkenning bestaan zonder erkenning van de buitenwereld?

_________________
-Your task is not to seek for love, but merely to seek and find all the barriers within yourself that you have built against it.
-Every situation, properly perceived, becomes an opportunity to heal.
-Nothing real can be threatened. Nothing unreal exists.

Ruwweg komt het erop neer dat de genoemde gedragingen als doel hebben om opgelopen schade te vereffenen door een inhaalslag te maken.
Het jongste kind kan wat erkenning betreft nog weinig in zijn eigen behoeften voorzien, lijkt me, dus aanvankelijk kan er nog geen sprake zijn van zelfontkenning bestrijden.
Vanaf een bepaalde leeftijd gebruiken we allerhande verdedigingsmechanismen die, zoals Freud al aangaf, in beginsel gezond zijn. Een gebrek vanuit de sociale werkelijkheid wordt dan op eigen houtje gecompenseerd door bijvoorbeeld bepaalde eigenschappen van de persoon in kwestie dik aan te zetten. Iémand moet die per slot van rekening erkennen. Zo niet, dan is er sprake van verdringing, iets dat uiteraard ook voorkomt. Het kan echter zo zijn dat de persoon gestagneerd is in zijn trauma en vanhieruit zijn pijn op de actuele werkelijkheid projecteert. Dan krijg je bijvoorbeeld het haantje die tijdens zijn jeugd nooit zijn artisticiteit mocht uiten, en nu loopt te pochen over hoe goed hij wel niet kan schilderen.
Let wel: zulke gedragingen hóéven niet per se voort te komen uit de drang tot compensatie, of althans, niet omdat degene nuchter beschouwd daadwerkelijk een gebrek aan erkenning gekregen heeft. Het kan ook aangeboren pathologie zijn, of niets anders dan een kronkel in de geest vanwaaruit de beleving gaat dat de persoon wél een tekort gekregen heeft.

Ik denk dat we het hier in de eerste plaats over excessen hebben, en excessen zijn uitersten van reeds aanwezige eigenschappen of exact het tegenovergestelde (zoals de narcist die in wezen een schijtert is). De persoon die altijd in een slachtofferrol schiet, onbewust, trekt daarmee aandacht op zijn eigen pijn, waardoor automatisch minder ruimte overblijft voor andermans pijn. De aanvankelijke kwetsbaarheid van die persoon wordt dus expliciet versterkt, met als gevolg een sterke verdedigingstactiek. Het in tranen uitbarsten en jammerlijk schreeuwen hoe slecht de ander je wel niet behandeld heeft werkt natuurlijk diep op de omgeving in. Daarnaast wordt gelijk het geloof versterkt in de eigen goedheid en onschuld. Indirect komt het dan ook neer op manipulatie, in zoverre, dat de persoon in kwestie geen of onvoldoende verantwoording neemt voor zijn eigen trauma en emoties. Het is bijna een cirkel te noemen, een zichzelf vervullende profetie.


Ik sluit me bij Dreamwalker aan, die zegt dat beide even relevant zijn.

_________________
'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.'
- Marcel Proust

Trouwens, het is natuurlijk zo dat mensen met dergelijke gedragingen zeer specifieke filters hebben ontwikkeld om de werkelijkheid door te filteren.
De slachtoffer-persoonlijkheid doet wat ik beschreef, vraagt erkenning, en voedt zijn eigen complex juist door iedere erkenning die eraan gegeven wordt, in de overtuiging dat het terecht is. Iedere daad die de slachtoffer ondermijnt wordt enkel 'afgestraft' met meer emoties, waardoor de persoon zich ook weer sterkt in zijn rol. Etc.

_________________
'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.'
- Marcel Proust