Inleiding
Wat is zelfverwonding?
Het woord zelfverwonding zegt het eigenlijk al. Het gaat hier om mensen, die zichzelf opzettelijk verwonden.
Er zijn verschillende vormen van zelfverwonding:
- zichzelf snijden met een scherp voorwerp
- zichzelf brandwonen toebrengen
- zichzelf slaan
- zichzelf ergens mee slaan
- zichzelf express stoten (bv. met vuisten tegen een muur aan slaan)
- zichzelf bewust laten slaan
- eigen haren uit het hoofd trekken
- zichzelf krabben en knijpen
- zichzelf bijten
- scherpe dingen in eigen lichaamsopeningen steken
Er zijn mensen die de zelfverwonding doen op een plek die normaal gesproken niet zichtbaar is voor de buitenwereld (bijvoorbeeld de dijen, het geslachtsdeel of de buik). Ook zijn er mensen die het bewust wel doen op een plek die voor de buitwereld zichtbaar is. Het kan dienen als een hulpvraag (“ik zit erg in de put, maar ik kan me niet verbaal uiten, zie wat ik mezelf aan doe, help me”), het kan ook een manier van stoer doenerij zijn (“kijk mij, kijk wat ik durf”).
Middenstuk
Waarom verwonden sommige mensen zichzelf?
Het zelfverwondend gedrag kan kort gezegt verband houden met recente gebeurtenissen, ervaringen uit het verleden of het vragen van aandacht. Ook kan het wijzen op erfelijke factoren.
Redenen om tot zelfverwonding over te gaan:
- Ontlading van innerlijke spanning (om geestelijke pijnen te verzachten en/of te vervangen door een lichamelijke pijn)
- Uiting van gevoelens (om bijvoorbeeld woede te uiten zonder anderen daarbij te hoeven betrekken)
- Zelfbestraffing (als boete doen, komt voor bij zelfhaat en woede jegens zichzelf)
- Vermindering van negatieve gevoelen (om even niet aan de innerlijke pijn te hoeven denken, ze vinden dat een lichamelijke vorm van pijn draaglijker en fijner is)
- Bevestiging dat ze nog leven (dit is een manier om bewust te blijven van het leven, het zien, ruiken en proeven van het bloed geeft naast de pijn besef een sterfelijk wezen te zijn)
- Pijn verdragen als teken van macht en controle (deze personen voelen zich machtig aangezien hij of zij deze lichamelijke pijn kan hanteren en verdragen. Het is een manier om ergens volledige macht over te hebben)
- Manier van hulp of aandacht vragen (ergens wil de persoon zijn of haar beschadiging verborgen houden, maar koestert tegelijkertijd ook een stil verlangen dat het juist wordt opgemerkt, opdat mensen inzien dat er serieus iets aan de hand is)
- Opvullen van innerlijke leegte (manier die kan bijdragen tot het verdrijven van eenzaamheid. Door bezig te zijn met het lichaam en het aandacht te schenken door het opzettelijk te verwonden, kunnen mensen hierin een tijdverdrijf en vriend vinden)
- Vorm van self-fulfilling prophecy (wanneer mensen uit je omgeving je verdacht van zelfverwonding, kan je het op ten duur ook echt gaan doen)
Gevolgen zelfverwonding.
Zelfverwonding heeft op korte termijn nogal eens positieve gevolgen. (ontspanning, gevoel van controle, weer voelen dat je leeft, afname van negatieve gevoelens).
Maar op de lange termijn zijn de gevolgen negatief:
- blijvende schade in de vorm van littekens
- zelfhaat
- gevoelens van schuld
- gevoelens van zwakte
- gevoelens van waardeloosheid
- het gevaar van een vicieuze cirkel waarbij de zelfverwondingen elkaar opvolgen. (verslaving)
- dat je jezelf steeds meer/zwaarder moet verwonden om het zelfde effect te krijgen (dit kan einidigen met een zelfmoord doordat je een slagader raakt)
Hoe kan je jezelf helpen van die zelfverminking af te geraken wanneer je aan zelfverminking doet?
- Gevoelens serieus nemen en onderzoeken van spanningen (je kunt bijvoorbeeld proberen op te schrijven wat er in je opkomt als je aan zelfverwonding denkt)
- Activiteiten ondernemen waarbij je fysieke inspanning moet leveren (door lichamelijke inspanning te leveren kun je spanning ontladen)
- Een afleiding zoeken (bv. muziek luisteren, creatief bezig zijn, lezen, contacten met anderen zoeken etc.)
- Ontspanningsoefeningen doen (zoals yoga of meditatie) (om spanningen van binnenuit te laten afvloeien)
Degene die aan zelfverminking doet moet dus:
- Leren negatieve gevoelens te accepteren en te hanteren
- Leren op een adequate manier aandacht of hulp te vragen
- Leren respect voor jezelf en je lichaam te hebben, en jezelf te waarderen.
Er kan sprake zijn van traumatische ervaringen, emotionele verwaarlozing en/of ernstig verstoorde relaties. Bij dit soort dingen is het van groot belang deskundige begeleiding hierbij te zoeken.
Hoe kan je een ander helpen van die zelfverminking af te geraken?
- Reik alternatieven aan (zoals spanning ontladen doormiddel van fysieke inspanning)
- Help de persoon in te zien dat het een probleem heeft
- Laat het weten dat het niet de enige is die dit doet (wijs hem op informatie die hij kan lezen in boeken en/of het internet over zelfverwonding)
- Probeer het te laten begrijpen waarom het dat doet (laat hem/haar omschrijven wat het doet, denkt, voelt en meemaakt)
- Zorg dat de persoon voelt dat je er bent als het je nodig heeft
- Wanneer de persoon het langere tijd en/of in erge mate doet, stimuleer de persoon op een tacktische wijze naar een deskundige hulpverlener te gaan (hierbij is het belangrijk dat je de persoon dus helpt in te zien dat het een probleem heeft)
Slot
Samenvatting
Zelfverwonding (het opzettelijk verwonden van zichzelf) is een heel breed onderwerp. Zo hebben we vertelt dat het verschillende redenen kan hebben waarom iemand aan zelfverwonding doet. Het zelfverwondend gedrag kan verband houden met recente gebeurtenissen, ervaringen uit het verleden of het vragen van aandacht. Ook hebben we vermeld dat het kan wijzen op erfelijke factoren. Het is belangrijk dat de reden van zelfverwonding bij een bepaald persoon naar boven wordt gebracht. Alleen op deze wijze kan een adequate behandelingswijze opgang komen.
Groeten Paul!
BRON: een niet erg actieve gebruiker op dit forum