Zo, beste mensen. Het wordt weer eens hoog tijd voor een goed oud stukje oerhollands conservatief geklaag!
Waar gaan we het vandaag over hebben? Nou, ik zat zelf te denken aan het Nederlands. Jawel, onze taal. Zoals sommigen van jullie wel weten, houd ik me veel bezig met taalkunde en letterkunde. Dat heeft me in de afgelopen paar jaar meer en meer bewust gemaakt van mijn/onze taal, het Nederlands. Hoewel ik van nature geheel niet conservatief van aard ben, zijn er tegenwoordig toch dingen waar ik mij hoe langer hoe meer aan begin te storen. Ik wil hier daarom de invasie bespreken die het Nederlands ondergaat, m.n. die van het Engels.

We gebruiken vandaag de dag veel Engels, laten we eerlijk zijn. En anders wel Duits of Frans. Zolang het maar geen zuiver Nederlands is, want het is immers interessant, opvallend of hip om dingen 'anders' te zeggen. Nu, ik vind dat wij, Nederlandstaligen, daarin te ver gaan.

Je kunt zeggen: 'Ik moet vandaag, nu het weekend echt eens shoppen, op zoek naar snowboots, en daarna ga ik loungen met een smoothie zolang het kan, want 's avonds komen de kids thuis, de hele tijd gamen in plaats van huiswerk te maken voor science.'
Je zou haast denken dat we het volgende helemaal vergeten:
weekend = weekeinde
shoppen = winkelen
snowboots = sneeuwschoenen
smoothie = vruchtensap
kids = kinderen
gamen = computeren/computerspellen spelen
science = natuurkunde/scheikunde

Waarom zouden scholen het vak scheikunde ineens science gaan noemen? Waarom moeten we het hebben over accountancy in plaats van boekhouden? Waarom 'switchen' we onmiddelijk over naar Engels, Duits, Frans, Spaans of Weetikveelwat zodra we het buitenlandse accent horen van iemand die toch echt Nederlands probeert te spreken en oefenen?

Het is niet dat we niet anders kunnen, want we kunnen anders. 'Weekeinde' is een perfect Nederlands woord en klinkt helemaal niet raar. Ook 'science' is niet nodig, en eigenlijk schept het enkel onduidelijkheid, omdat science van alles kan inhouden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld scheikunde.

De Vlamingen hadden deze houding pas écht heel goed onder de knie: in twee generaties tijd was zo goed als de volledige Brusselse generatie volledig geassimileerd tot de francofonie. Frans-Vlaanderen had de smaak echter al een paar eeuwen eerder te pakken. Kijk maar eens op Google Maps, en zoek even op 'Wissant' en 'Boulogne'. Geloof het of niet, maar dat was in de middeleeuwen Nederlandstalig, inclusief alles ertussenin.

Verfransing, verengelsing, geheel onze eigen schuld, omdat onze taal ons kennelijk geen scheet waard is. Why shouldn't we start speaking English right away, and flush Dutch down the toilet?
Eigenlijk zouden de leerlingen bij het vak science in opstand moeten komen en per direct ook Engelstalige les eisen.

Laten we nu onze blik eens even richten op het Afrikaans. Je kent het wel, dat grappige en schijnbaar kinderlijk eenvoudige taaltje waarin je met dodelijke ernst kunt zeggen: 'Ons spreek geen Engels nie'. Afrikaners gaan met de hijsbak omhoog als ze geen zin hebben in de trap, en laaien dingen af van internet. Het kan dus kennelijk wel. Hersenen zijn klaarblijkelijk wel degelijk in staat tot leenvertalingen!

Nederlanders negeren dat deel van onze hersenen echter hardnekkig, en eigenlijk begint me dat te storen. We zijn totaal niet creatief met onze taal. Soms leen je woorden sámen met een ding omdat je er zelf geen inheems woord voor hebt. Dat is logisch, maar 'science' of 'shoppen' valt niet te billijken. Doordat de overheid en instituties zo makkelijk omgaan met de taal krijgen ook nieuwere generaties het idee dat al het niet-Nederlandse 'cool' is en Nederlands 'boring' is. Nog zo'n voorbeeld uit de praktijk:
Vorig semester hadden we het vak Tweede Taalverwerving, en één college werd gegeven door een Deense dame. Zij sprak prima Engels, maar ze had tevens het Nederlands en zelfs het Fries uitstekend geleerd. We kregen echter tóch les in het Engels, omdat enkele 'vaktermen' nu eenmaal in het Engels waren...

Met zo'n mentaliteit hebben weinig buitenlanders natuurlijk nog de behoefte Nederlands te leren. En dat doen ze dan ook niet in bijvoorbeeld Brussel en randgemeentes. Eén voorbeeld nog:
Ik zat eens op de internationale trein van Brussel naar Amsterdam, en ik kom naast een jongedame van mijn leeftijd te zitten. Ze was geboren en getogen in Luxemburg (check Wikipedia, en je zult leren dat het gros níét Frans als moedertaal heeft, maar desondanks tóch Frans erin gestampt krijgt; over francofonie gesproken) en woonde thans in Brussel (tweetalig). Daar woonde ze samen met haar Vlaamse (!) vriend, en bovendien studeerde ze geschiedenis in Leiden (naar ik weet een Nederlandstalige stad). Maar sprak zij één woord Nederlands? Nee...

Ik weet zeker dat deze praatjes door sommigen (of veel) niet zo serieus genomen worden en dat het nogal puristisch lijkt. Op zich is dat ook een redelijke visie. Eigenlijk is het ook puristisch gezeur, maar wel als tegenreactie op zaken. Als ik In Vlaanderen vertoef (en daar zit ik veel), dan weiger ik in elk geval hardnekkig en principieel om ook maar één woord Frans te spreken, idem dito in Brussel, en ik verbeter ook mijn moeder consequent als ze zegt dat ze 'dizzy' is en 'snowboots' moet kopen.


PS: En ga me niet vertellen dat taal- en identiteitsbesef niets met (lager) bewustzijn en zelfbewustzijn te maken heeft.

_________________
'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.'
- Marcel Proust

Dat heeft het wel, omdat taal diepgeworteld zit in je Lagere Bewustzijn.

Ik ben het ten dele met je eens. Maar: Maakt het uit WELKE taal wij spreken? Simpeler nog....als ik jouw taal niet spreek, kan ik het zelfs met handen en voeten wel uitleggen...maar dat kost zoveel tijd. Waarom we ons gaan bedienen van een andere taal voor bepaalde woorden? Omdat er behoefte is aan een gemeenschappelijke taal. Zodat iedereen meteen weet wat ik bedoel als ik zeg dat ik dizzy ben en even op de bank crash voor een powernap. Het is kortbondig en iedereen begrijpt direct dat ik duizelig ben en even op de bank ga liggen om te gaan slapen zodat ik straks weer wat energie heb.

We zijn te gehaast om ons nog te bedienen van het mooie Nederlands. Omdat het lang is, niet snel...Daarbij willen we graag interessant gevonden worden. Als ik zeg dat ik als beroep boekhouden heb, dan ziet iedereen me suf in een kantoortje achter een computer cijfertjes invoeren. Als ik zeg dat ik accountant ben, dan vind iedereen me hip en flitsend.

Als ik je zeg dat ik mijn diploma Levensbegeleiding heb, zul je echt geen drol begrijpen van wat ik daar eigenlijk mee kan...Klinkt suf. Zeg ik echter met een air van "ik ben zo hip en interessant", ik heb mijn diploma LifeCoach dan ben je meteen een stuk geinteresseerder.

Tja..poeh...Taal.... Soms is het weleens lekker als de mensheid zou zwijgen en voelen ipv te praten. Mensen praten zoveel en zeggen zo weinig...

Zeg nou zelf, het Engels ís cooler, maar we zullen het nooit echt gaan gebruiken voor alledaagse uitdrukkingen.

Daarmee bedoel ik te zeggen dat het Nederlands een schier oneindige hoeveelheid uitdrukkingen bevat die niet vertaalbaar zijn in het Engels. En het zijn wel gevoelens, concepten die we koesteren en waarin we denken.

Net zo goed heeft het Engels ontzettend veel fijne uitdrukkingen die we gretig overnemen in het Nederlands. Maar bekijk het eens zo: de Nederlandse taal is rijker dan het Engels, omdat wij Engels assimileren maar het Engels assimileert zelf bijna niets!

In het Nederlands kun je zeggen "It doesn't make sense!" om vervolgens te beweren "Op de keper beschouwd is dit niet helemaal juist wat hij hier zegt." En vast nog veel meer dingen die veel voorkomen. Ik vind het moeilijk om uitdrukkingen te verzinnen . Maar het Nederlands heeft een hoop prachtige uitdrukkingen die ik zelf zelden of nooit kan vertalen in het Engels.

Gister zat ik te zoeken naar de Engelse uitdrukking van het begrip "boeiend". Ik moest er een woordenboek bijpakken, uiteindelijk ben ik maar voor "captivating" gegaan. Gaf toch niet helemaal hetzelfde gevoel.

Ik schrijf zelf het liefst in het Engels, maar ik schrijf dan ook geen fictie. Ik zou met geen mogelijkheid Engelse fictie kunnen schrijven. Maar voor iets intellectueels is het Engels veel geschikter dan het Nederlands. Ik heb er veel meer lol in om dat in het Engels te doen, krijg er veel meer zeggingskracht door.

Ik worstel wel met de vraag, nou ja worstel.. hoe ik het zal vertalen in het Nederlands. Probeer ik alle Engelse uitdrukkingen te vertalen in echt Nederlands? Dan verlies ik wel betekenis. Ik zal "mode woorden" zoals shoppen en gamen minder snel overnemen dan zinnige Engelse uitdrukkingen waarvoor geen vertaling is. Maar sommige dingen raken zo ingeburgerd. "Gamen" verwijst specifiek naar computerspellen. "Accountant" verwijst specifiek naar boekhouding voor grote bedrijven. "Shoppen" verwijst specifiek naar winkelen voor kleding en andere mode artikelen. Niet altijd, maar doorgaans wel. Het verwijst naar een hobby, naar dingen kopen omdat het leuk is. Het is hip. Winkelen is gewoon dingen kopen omdat je het nodig hebt. Niet hip.

Soms praten vrienden en ik per email of chat alleen maar Engels tegen elkaar. Nederlandse vrienden. Dat zijn dan wel mensen die zich bezighouden met de computerwereld of veel Engelstalige content tot zich nemen.

Ik vind de Engelse taal niet cooler of zo, en dat is het ook echt niet als je kijkt naar de oorzaak dat wij het Engels vaker gebruiken. Films, Online Games, Websites, tegenwoordig is Engels overal, en als je het in al die films ziet ga je het vanzelf 'cool' vinden. Dat is gewoon menselijk gedrag.

Ook de overname van woorden is de menselijke psychologie, zelfs een soort psychologie waar ik redelijk vaak wat plezier mee heb kunnen maken. Het betreft hier de menselijke neiging tot het kopiëren van wat er in de omgeving gebeurt. Wij imiteren wat we om ons heen zien, en met al die Engelstalige media om ons heen is de kans dat wij woorden uit die taal overnemen alleen maar groter. Voor iemand die een voorbeeld wilt zien, ga naar een treinstation - het liefste een grote - en ga daar op een bankje zitten, wachtend op een binnenkomende trein. Kijk dan eens hoeveel mensen in dezelfde richting als de trein gaan lopen, die mensen imiteren die trein dan gewoon.

verder wil ik ook graag melden dat 'science' meer omvat dan 'scheikunde' omdat de betekenis daarvan 'wetenschap' is, het woord dat wel zou kloppen is 'chemistry'.

_________________
http://beating27hearts.wordpress.com/

"Dread of disaster makes everybody act in the very way that increases the disaster." - Bertrand Russel

Tsja.. het Amerikaans/Engels is het centrum van de westerse cultuur...

Ik kan niet communiceren met Fransen, maar wel met Amerikanen. Ik heb zowat geen mogelijkheid om Fransen, Italianen of Spanjaarden te ontmoeten. Op internet dan.

Dat vind ik eigenlijk wel vervelend.

Het meest bedenkelijke is eigenlijk nog dat Nederlandse universiteiten allemaal(?) overgestapt zijn op Engels.

Ik kreeg in Delft geen colleges meer in het Nederlands, omdat her en der Chinese gaststudenten waren verspreid. Tsja, alle boeken die we moesten lezen waren sowieso in het Engels.

Ik ben wel dankbaar voor mijn Engelse taalvermogen. Mijn ervaring is dat de beste boeken uit Amerika komen. Misschien wel gewoon omdat het een land is met 300 miljoen inwoners.

Hoewel Amerikanen doorgaans nogal eigen-gericht zijn, heb ik toch het idee dat de meest pientere onder hen beter weten wat er in de wereld gebeurt dan welke Nederlandse auteur dan ook. Of misschien zijn Nederlanders gewoon meer gericht op het schrijven voor het Nederlands taalgebied.

Het Engels is niet 'cooler'. Het is mode omdat het mode is, en daarom gebruiken we het, waardoor het juist weer mode wordt.

Dat lijkt me baarlijke nonsens, en slechts een kwestie van smaak.

En dát vind ik nou dus een dubieus fenomeen.

Dat is niet mijn ervaring, en misschien moet ik daar dan maar als verklaring voor geven dat het komt omdat Amerikanen nu eenmaal een dom en te bevooroordeeld volk zijn. Amerika heeft geen Alighieri, geen Vondel en geen Borges. Evenwel kan er af en toe wat goeds tussen zitten, maar statistisch gezien is die kans, zoals je zelf aangeeft, tamelijk groot, gezien de driehonderd miljoen inwoners. Of misschien kom je tot jouw conclusie omdat je enkel Engels wil lezen.

_________________
'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.'
- Marcel Proust

Dat is jouw mening, zoals het de mijne was.



Is ook een kwestie van ervaring. En het is een feit dat het Engels de wetenschappelijke taal van vandaag de dag is, zoals Latijn dat vroeger was. Dat zal ook niet zomaar zijn. Misschien is het alleen maar voorkeur, maar dat betekent dat het voor mij en mijn doeleinden beter geschikt is, om bepaalde redenen.

Een docent filosofie van me zei dat je als filosoof eigenlijk alleen kunt schrijven in je moedertaal, omdat filosofie te subtiel en geraffineerd is om je interpretatie-fouten te kunnen veroorloven. Ik heb er alleen totaal geen probleem mee. Maar ik ben dan ook geen moeilijke filosoof .



Een hoogleraar van een jaar of 60-65 die heel slecht Engels sprak was toch verplicht om Engels te spreken. Het was een ramp!



Nee ik heb ook boeken gelezen uit de bieb, die waren dan vertaald uit het Duits of Frans of whatever. Bijv. het Manifest van de Aarde van Gorbatsjov. Geen idee wat de oorspronkelijke taal was. Er waren (in die categorie) geen interessante boeken geschreven door Nederlanders.

Ik wil niet zeggen dat dit universeel geldig is, maar het is geldig voor het soort boeken dat ik wil lezen. Oorspronkelijk kocht ik (en las) de Nederlandse vertalingen van die boeken. Maar uiteindelijk ben ik ze (ook) in het Engels gaan kopen, omdat er toch iets verloren gaat in de vertaling (soms grote fouten). Tegenwoordig is het meeste wat ik koop niet eens vertaald in het Nederlands.

Ben nu een Nederlandse vertaling aan het lezen van een belangrijk werk, maar dat is ook weer geschreven door Amerikanen. De vertaling is wel erg goed, maar ik weet zeker dat ik er meer uit haal als ik ook de originele versie lees.

Maar Engelstalige auteurs lezen Engelstalige boeken, dus als je eenmaal in dat 'wereldje' terecht komt leidt het 'interesse spoor' altijd naar andere Engelse boeken. Dat is ook zo.

Maar ik ben geabonneerd op de nieuwsbrief van Ankh-Hermes dus daar staan ook Nederlandse boeken in. Ik kom alleen nooit een interessant boek tegen geschreven door een Nederlander. Een boek wat goed genoeg is om ook in het buitenland uitgegeven te worden.

Wat ik beschreef was meer een wet dan een mening of smaak.

Op zich zegt dit niet bijster veel. Om een goed ontwikkelde wetenschappelijke taal te kunnen zijn heeft het Engels zich goed bediend van andere talen en ook veel neologismen op basis van het Oudgrieks en Latijn ingevoerd. Die processen kunnen we in Nederland ook aangrijpen, en we zouden zelfs aan leenvertalingen kunnen doen. Domweg alles wat Engels is precies in die vorm overnemen omdat het Engels nu eenmaal meer ontwikkeld zou zijn (of welke reden dan ook) is dus een wat vertekende voorstelling, maar ook een onderschatting van de mogelijkheden van de eigen taal. Nu schrijf ik zelf ook graag en ook veel, en aanvankelijk heb ik me ook wel aan het Engels gewaagd, maar om principiële redenen ben ik van die mode afgestapt, omdat ik vond eerst mijn eigen moedertaal door en door wilde leren beheersen, tot in de hoogliteraire puntjes. En dat kan perfect, met een taal als het Nederlands, ook al denken sommigen (ik spreek in algemene termen) van niet.
Ik heb zelf onderhand ook aardig wat afgefilosofeerd, en dat ging uitstekend in het Nederlands, moet ik zeggen. Dat is wel ronduit subjectieve ervaring (net als voor de andere leden op dat forum). Motief voor velen om in het Engels te schrijven was/is vooral of alleen omdat men met die taal nu eenmaal een grotere doelgroep kan bereiken.

Dat illustreert mijn vraagtekens dus perfect. Het is een jammerlijk gegeven wat het Nederlandse volk gewoon slikt. Het zij zo.

Ik weet niet in hoeverre jij persoonlijk dat laatste als criterium hanteert, maar als dat een criterium kan zijn, dan kan Nederland sowieso wel inpakken, aangezien Nederland nooit aantonend is geweest, niet 'hip', niet 'beroemd'. Dat is zo omdat het zo is, de cirkelredenering ten spijt. Vondels oeuvre had op zich perfect door Penguin Pockets uitgegeven kunnen worden, net als de Camera Obscura, of de Spiegel Historiael van Maerlant, maar om 'onverklaarbare' redenen gebeurt dat niet, met als gevolg dat iedereen (via het Engels) gaat denken dat de Nederlandse letterkunde niets te bieden heeft. Vicieuze cirkel dus.

_________________
'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.'
- Marcel Proust

Ja snap ik, maar ik bedoelde dat je zei dat Engels niet 'cool' is. Maar dat het slechts mode is. Dat iets wat mode is mode blijft kan ik inkomen.

Ik weet niet in hoeverre mijn voorkeur voor Engels (voor bepaalde doeleinden) een mode fenomeen is. Het is begonnen toen ik een jaar of 13 was, omdat ik hobby programmeur was. Ik geloof dat ik op mijn 11e al Engelstalige programmeerhandleidingen bestudeerde. Ik schreef mijn documentatie meestal in het Engels maar aanvankelijk wisselde ik wel vaak. Nederlands zodat ik er beter in kon nadenken, Engels voor het resultaat. Ofzo.



Ja dat is ook zo. Dat Engels de dominante wetenschappelijke taal is geworden ligt meer aan het feit dat het überhaupt al de dominante internationale taal van het westen was.



Ik kan me voorstellen dat als je doelstelling literair is, het Nederlands een prachtige taal is en ook (voor een Nederlander) zeker te verkiezen valt boven Engels.

Het is niet zelden dat ik wou dat ik iets tegen een Amerikaan kon zeggen in het Nederlands . Ik vind Nederlands heel fijn voor alledaags gebruik, dat wil zeggen dat ik me gevoelsmatig veel nauwkeuriger kan uitdrukken, maar dat is logisch. Dat wil zeggen dat ik voor fictie ook de voorkeur zou geven aan Nederlands, om te lezen. Maar niet als het een vertaling is.



Ik schrijf zelf in het Engels... uit gewoonte min of meer. Altijd als ik over m'n boek nadenk doe ik dat in het Engels. Dus ik dacht, nou ja, laat ik dan maar gaan schrijven in het Engels ook. Wat maakt het uit. Eerder heb ik geëxperimenteerd met korte betogen op een weblog die ik tweetalig maakte. Wat ik deed is dat ik begon in het Engels, dan herschreef ik het in het Nederlands, dan begon ik het volgende stukje in het Nederlands, herschreef ik het in het Engels, enzovoorts. Het was niet moeilijk om de herschrijving dezelfde gevoelsmatige boodschap mee te laten geven maar ik koos wel vaak voor andere stijlvormen waardoor ik soms hele andere dingen zei.

En nee, het kost me geen enkele moeite om in het NL over mijn ideeën te praten met mensen maar ik moet over een soort drempel heen om ook in het NL te gaan schrijven. Wellicht komt het omdat ik in het Engels kan vluchten uit de alledaagse werkelijkheid die Nederlands is. Aangezien ik nooit in een EN land heb gewoond, heeft die taal minder praktische, down to earth connotaties en associaties voor mij. In het EN schelden in Nederland betekent minder dan in het EN schelden in Engeland. Als je dat daar zou doen, zou je, in een beetje burgerlijke omgeving, al snel merken dat mensen het niet pikken. Er zit daar meer gevoel in het woord.

Wij kijken Amerikaanse films en nemen EN vloekwoorden over die we naar willekeur gaan gebruiken omdat het voor ons bijna niets betekent. Het is een neprealiteit, die we alleen kennen uit films. Daarom kunnen denk ik veel modewoorden die hippe lading krijgen.



Hmm het is niet echt een criterium voor me, maar het omschrijft voor mij wel een beetje de kwaliteit die iets zou moeten hebben. Ik probeer een boek te schrijven in het Engels dat ik ga herschrijven in het Nederlands en dat ik zowel in NL als in Engeland zou willen laten uitgeven. Als het alleen een NL boek zou zijn... weet ik niet of ik wel de moeite zou doen. Als ik alleen gelezen zou worden in het NL taalgebied... zou het te weinig uithalen. De discussie vindt plaats in Amerika, dat is waar het gebeurt. Het boek moet op z'n minst bekend worden bij toonaangevende auteurs als Neale Donald Walsch, Barbara Marx Hubbard, Thom Hartmann, en misschien nog veel meer.

Als hier een boek wordt geschreven alleen voor Nederland.. zelfs als is het een geweldig boek met baanbrekende inzichten.. ja sorry. Haalt niks uit. De discussie vindt niet plaats in Nederland. Het zou op dovemansoren vallen.

Geldt natuurlijk alleen voor het specifieke 'vakgebied' waarvoor ik schrijf.