Het volgende stuk is deze maand ook gepubliceerd in het magazine Spiegelbeeld.
Spirituele intelligentieWanneer er over intelligentie gesproken wordt, dan denkt men vooral aan het IQ: de analytische, rationele intelligentie om logische en strategische problemen op te lossen. Een andere intelligentie, het EQ: de emotionele intelligentie, maakt ons bewust van onze gevoelens en die van anderen en geeft ons de vaardigheden om met die emoties om te gaan. Het EQ geeft ons empathie of inlevingsvermogen, medeleven, motiveert ons en biedt ons het vermogen om adequaat te reageren op pijn en genoegen.¹ Naast het IQ en EQ is er de laatste jaren een nieuwe vorm van intelligentie bekend: de SQ: de spirituele intelligentie.
Soorten intelligentie
Howard Gardner van de Harvard Universiteit stelt in zijn boek Multiple Intelligence dat er tenminste zeven soorten intelligentie bestaan naast de al bekende IQ en EQ, waaronder muzikale intelligentie, ruimtelijke intelligentie, maar ook sportieve, culinaire, wiskundige en talenintelligentie.
Mensen zijn in essentie spirituele wezens, omdat ze worden gedreven door de behoefte fundamentele vragen of levensvragen te stellen. We worden gedreven door een specifiek menselijk verlangen zin en waarde te ontdekken in wat we doen/ervaren en het leven te zien vanuit een zingevende context. De spirituele intelligentie integreert al onze intelligenties.
Spirituele intelligentie
Spirituele intelligentie is die intelligentie waarmee we proberen problemen van zingeving en waarde aan te pakken en op te lossen. De intelligentie waarmee we bepalen dat de ene handelwijze of levensweg zinvoller is dan de andere. Het SQ maakt een verruiming van de psychologie als wetenschap en een meer omvattend inzicht in het Zelf noodzakelijk. Het biedt ons een steunpunt bij groei en transformatie. Het geeft het Zelf een actief, integrerend zingevend centrum. Spirituele intelligentie heeft niet noodzakelijk te maken met religie of godsdienst. Religieus zijn garandeert niet dat je een hoog SQ hebt of krijgt. SQ is niet gebonden aan een religie, noch aan bepaalde waarden, noch aan een bepaalde cultuur.
Spirituele intelligentie geeft mensen de gelegenheid om creatief te zijn, oude regels te vervangen en situaties te veranderen. Het geeft ons een transformerend vermogen en het vermogen om onderscheid te maken.
SQ gebruiken we wanneer we worstelen met morele en ethische vragen, waaromvragen en vragen naar de betekenis van iets. De SQ is een intelligentie die helend werkt en waardoor we een volledig mens worden.
Het geeft ons het besef van goed en kwaad en het vermogen om harde regels door inzicht en mededogen te verzachten. SQ is de intelligentie die ons doet beseffen dat er waarden zijn en waarmee we ook nieuwe waarden kunnen ontdekken en creëren. Het SQ gebruiken we om bestaansproblemen of dilemma’s te hanteren, geeft ons vaardigheden wanneer we vastlopen in ons leven en er vrede mee te hebben. De spirituele intelligentie is ons geweten en hebben we nodig om inzicht te krijgen in wie we zijn en wat de dingen voor ons betekenen.
Aanwijzingen voor een hoge SQ
Er zijn verschillende kenmerken die duiden op een goed ontwikkelde spirituele intelligentie.
Het is ten eerste het vermogen om flexibel te zijn, wat zich uit in spontane en actieve aanpassing, maar ook het vermogen om lijden onder ogen te zien en ten goede aan te wenden. Mensen met een goed ontwikkelde SQ hebben een hoge graad van zelfbewustzijn en laten zich inspireren door visies en waarden van anderen en weten eveneens anderen met hun nieuwe visies te inspireren. SQ heeft te maken met de onwil om onnodig leed te veroorzaken en het vermogen om pijn onder ogen te zien en deze te overstijgen. Mensen met een lage spirituele intelligentie zijn veelal afgesneden van de integrerende krachten van het bezielende Zelf, terwijl mensen met een hoge SQ verbondenheid met hun ziel ervaren wat tot een ervaring van heelheid en een besef van zingeving leidt. Heb je een hoge SQ, dan ben je in staat om holistisch te denken en kan je vanuit het Eenheidsdenken makkelijk verbanden zien tussen uiteenlopende gebeurtenissen. Een hoge SQ betekent dat je de spirituele dimensie benut om meer zin en betekenis te geven aan een vruchtbaarder leven en om een besef van persoonlijke integratie en doelgerichtheid te bereiken. Vaak is er dan ook een uitgesproken neiging aanwezig om existentiële vragen te stellen en naar fundamentele antwoorden te zoeken. Hierbij vertoont men veelal een veldonafhankelijke handelwijze vanwege het vermogen om tegen conventies in te gaan. Mensen met een hoge spirituele intelligentie zijn de nieuwe leraren, de dienstbare leiders en zijn in hun handelen een lichtend voorbeeld.
Wetenschappelijke onderbouwing/visie
Er zijn verschillende aanwijzingen dat spirituele intelligentie bestaat, afkomstig uit recent neurologisch, psychologisch en antropologisch onderzoek. Het grootste deel van het fundamentele onderzoek dat de neurologische basis van het SQ in de hersenen onthult, is al door wetenschappers gedaan. In het begin van de jaren 90 werd door de neuropsycholoog Michael Persinger en later in 1997 door de neuroloog Ramachandran van de universiteit van Californië onderzoek gedaan naar het bestaan van de ‘God Spot’ in de menselijke hersenen. Dit spirituele centrum bevindt zich in de zenuwverbindingen in de temporaalkwabben in de hersenen. Dat is het deel van de hersenen dat zich bij de slapen, aan de zijkant van het hoofd, bevindt. Op hersenscans lichten deze gebieden op als proefpersonen vraagstukken over spirituele of religieuze thema’s praktiseren.
Uit onderzoek is gebleken dat de oscillaties van 40Hz de neurale basis vormen van de spirituele intelligentie. Alle afzonderlijke zenuwcellen die bij een bewuste ervaring zijn betrokken, vertonen coherente oscillaties van 40 Hz. Ze gedragen zich als vele individuele stemmen die in een koor in één stem zijn veranderd.
Bijzonder is hierbij te noemen de ervaring die de Canadese neuropsycholoog dr. Michael Persinger had in het begin van de jaren negentig in zijn laboratorium van de Laurentius Universiteit. Dr. Persinger had een door de schedel heen werkende magnetische stimulator op zijn hoofd geplaatst. Dat is een apparaat dat een sterk en snel fluctuerend magnetisch veld uitstraalt naar kleine geselecteerde gebieden in de hersenen. Bij dr. Persinger was het apparaat zo ingesteld dat hersenweefsel in de temporaalkwabben werd gestimuleerd. Dr. Persinger had een rechtstreekse godservaring. Hij zag ‘God’.
Deze ervaring wordt eveneens terug gevonden in onderzoeken bij mensen met epileptische aanvallen. Het is al tientallen jaren bekend dat mensen die lijden aan epileptische aanvallen in de temporaalkwabben een veel grotere aanleg hebben voor diepgaande spirituele ervaringen van helder inzicht in het Goddelijke, het grenzeloze en een diep gevoel van Eenheid.
In het licht van de huidige neurologische kennis lijkt het duidelijk dat de ‘God Spot’ een essentiële biologische rol speelt bij de spirituele ervaring. Echter veel electrische activiteit in de ‘God Spot’ garandeert nog geen hoge spirituele intelligentie. Om dát te bereiken moet het hele brein, het hele zelf, één geheel, één Eenheid vormen.
SQ heeft ons de bedrading gegeven om te worden wie we zijn en biedt ons mogelijkheden voor groei en transformatie en voor verdere ontwikkeling van onze menselijke vermogens. Onze SQ, dat diepe intuïtieve weten van zingeving en waarde is op het scherpst van de snede onze gids. Spirituele intelligentie voert ons naar de kern van de dingen, naar de eenheid achter de verschillen, naar het mogelijke en onbegrensde. Door onze SQ kunnen we onze innerlijke ervaringen en omgang met elkaar in harmonie brengen. We hebben SQ nodig om inzicht te krijgen in wie we zijn, wat de dingen voor ons betekenen en hoe we op die manier voor anderen met hun zingeving een plaats in onze wereld inruimen. Onze SQ helpt ons onze persoonlijke belangen te laten zijn voor wat ze zijn en te zoeken naar de mogelijkheden die dieper in ons verborgen liggen. Zo geven we ons leven meer betekenis.
SQ verhogen
We kunnen onze spirituele intelligentie vergroten door waaromvragen te stellen, naar verbanden te zoeken, de vooronderstellingen die we hebben over de zin achter de dingen aan het licht te brengen, dieper na te denken, verantwoordelijkheid te nemen, om scherper van ons zelf bewust te worden, eerlijker tegen ons zelf te zijn, meer moed te tonen en op zoek te gaan naar zingeving. Zingeving is het fundamentele thema van onze tijd, naast dienstbaarheid en innerlijke bewogenheid. De spirituele intelligentie kan ook vergroot worden door ons spiritueel te ontwikkelen en een balans aan te brengen tussen onze IQ en EQ. Door zelfbewuster te zijn en ons niet zo meer te identificeren met het Ego en meer in verbinding te komen met onze innerlijke bezielende kracht. Door geen spelletjes meer vanuit het Ego te spelen gebaseerd op macht, oordelen, je onderscheiden, erkenning, presteren, de ander de loef af steken, je bewijzen en gelijk moeten hebben, maar te leren leven vanuit je Kracht, je Kern, je Zelf, je Ziel, (of hoe je dat zelf benoemt) en dan te zien dat alles één is en dat we met elkaar verbonden zijn. Velen weten (nog) niets af van onze verbinding met ons Zelf, van dat geheel van de universele werkelijkheid dat zich in ons manifesteert. Deze onbewustheid, het niet rechtstreeks (her)kennen van het Zelf is de grootste voedingsbodem voor het Ego en daarmee de grootste bron van lijden. Daarom is inzicht hierin en vergroting van het Zelfbewustzijn zo belangrijk bij spirituele ontwikkeling in het algemeen en het vergroten van je SQ in het bijzonder. Je kunt dit doen door bezinning: door het afstemmen van je buitenwereld en binnenwereld op elkaar, maar ook door je intuïtie te cultiveren; door te leren luisteren naar je innerlijke stem.
Je vergroot je spirituele intelligentie door te leren flexibel en spontaan te zijn en je spontaan te uiten vanuit een staat van diepe verbondenheid met je Zelf; leren verder te kijken dan een tegenslag of crisis en de dingen via acceptatie in een ruimer perspectief van zin en waarde te plaatsen. Het heeft te maken met het toepassen van effectieve vaardigheden die leiden tot lichamelijke en/of geestelijke en/of emotionele Verlichting voor je zelf en anderen.
De Kracht van SQ
Daar gaat een enorme helende kracht vanuit. Spirituele intelligentie praktiseren is helend en Verlichtend zowel voor je zelf als voor mensen uit je omgeving, juist omdat het gepaard gaat met Liefde, Vrede, Oordeelsvrije houding, Harmonie en Acceptatie. Het betreft een houding vanuit ‘metta’: liefdevolle vriendelijkheid vanuit innerlijk evenwicht en daarmee van mededogen. Het staat synchroon voor transformatie, groei en ontwikkeling, met zielsvoedend bezig zijn en Eenheid, Verbondenheid en Vertrouwen ervaren. Telkens wanneer we onze oude manier van denken of waarnemen loslaten en overstijgen en er een nieuw inzicht doorbreekt dat ons gedrag in een ruimere context plaatst, ervaren we onze SQ, maar ook telkens wanneer we ons Ego overstijgen en vanuit onze Kern, ons Zelf, handelen. Eveneens wanneer we geraakt worden door prachtige zang, muziek of bewust kunnen genieten van alledaagse dingen zoals een zonsopgang, het fluiten van de vogels en het stoeien van twee jonge katjes, wanneer we diepte van meditatie ervaren of de kracht van het gebed, gebruiken we onze spirituele intelligentie om onszelf te helen.
SQ-test
Net als de IQ-tests zijn er tests op het internet te vinden die een score en of een beschrijving geven van je SQ, van je spirituele intelligentie. In de test komen diverse items aan bod,waarbij je per item kunt antwoorden in welke mate elk item voor jou van toepassing is: nooit, soms, regelmatig, vaak of altijd. Wanneer je de verschillende items leest, wordt niet alleen meteen duidelijk wat de aanwijzingen zijn voor een hoge spirituele intelligentie, maar ook hoe je je eigen spirituele intelligentie (verder) kunt verhogen. Bovendien blijkt eveneens uit de items waar de kracht van spirituele intelligentie in schuilt. Hieronder volgt een weergave van die bedoelde items.
Ik ben flexibel en ik pas mij aan wanneer een situatie daarom vraagt.
Ik vraag om hulp als ik die nodig heb.
Ik ben in staat om lichamelijke of geestelijke pijn te begrijpen en te overstijgen.
Ik probeer mijn leven in lijn te brengen met de hogere bedoeling ervan (missie).
Ik ben van mening dat elke godsdienst deel heeft aan de waarheid en probeer de gemeenschappelijke kenmerken ervan te ontdekken.
Mijn innerlijk leven is net zo belangrijk voor mij als mijn leven in de buitenwereld
Ik zoek betekenis en richting in mijn leven
Mijn visie op goed en kwaad bevat veel grijstinten.
Ik wil zicht krijgen op mijn belemmeringen en deze zo mogelijk oplossen.
Ik vertrouw op het goddelijke/de kosmos, die geeft mij wat ik nodig heb.
Ik heb mijzelf bevrijd van overtuigingen die ik heb overgenomen van (voor-)ouders en culturele achtergrond.
Ik kan leven in onzekerheid zonder de antwoorden te weten.
Ik luister naar mijn geweten.
Ik zet gebeurtenissen in een breder perspectief om hun betekenis te leren kennen.
Ik durf voor mijn zienswijze op te komen tegenover wat geaccepteerd is in de maatschappij.
Ik ben spontaan en optimistisch
Ik hou van alle levende wezens en wil hen geen pijn doen.
Ik voel wanneer ik even moet 'bijtanken' en doe dat dan ook.
Ik doe vrijwilligerswerk en/of help anderen graag.
Ik accepteer andere mensen zoals zij zijn.
Mijn houding in het leven is om compassie te hebben met anderen.
Ik beoefen een vorm van meditatie
Ik lees spirituele boeken en/of neem deel aan spirituele cursussen
Ik kijk naar mijn eigen aandeel in elke situatie.
Ik luister naar mijn intuïtie.
Ik doe aan lichaamsbeweging, liefst buiten in de natuur.
Slot:
Spirituele intelligentie is de intelligentie van de ziel. Het is een welkome intelligentie in de crisis die ons tijdvak nu beheerst en waarin er een groeiende behoefte is aan een zinvoller en spiritueler bestaan. We mogen nu ons aangeboren spirituele intelligentie aanspreken om nieuwe wegen te banen om voor zingeving nieuwe uitdrukkingsvormen te vinden.
Spirituele intelligentie rust in die diepe laag van het Zelf die verbonden is met een wijsheid die het Ego overstijgt. Het is het vermogen om zin en betekenis toe te kennen aan onze ervaringen; het vermogen om creatief te denken en het oude (dualistische) denken te overstijgen door vernieuwend te denken (Eenheidsdenken) en de intuïtie te gebruiken, waardoor de spirituele intelligentie juist in deze transformerende tijd onontbeerlijk is. Immers: spirituele intelligentie is het vermogen om onze ervaringen in een geheel nieuw kader of een volkomen nieuwe context onder te brengen, zodat we onze inzichten en het daaruit voortvloeiende handelen daarin kunnen transformeren!
Referenties:
Spirituele Intelligentie: de kwaliteit die grenzen verlegt. Danah Zohar en dr. Ian Marshall.
¹: Daniel Goleman, schrijver van de bestseller Emotionele Intelligentie.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Emotionele_intelligentiehttp://www.spiriwiki.com/index.php?titl ... elligentiehttp://mens-en-gezondheid.infonu.nl/spi ... entie.htmlhttp://www.notos.info/sq_test.phphttp://www.crystaldimensions.nlgroeten Nico